وبلاگ شخصی محسن دوباشی



به گزارش روابط عمومی» دانشگاه شاهد، کرسی ترویجی، عرضه و نقد دیدگاه های علمی دانشگاه با موضوع " تبیینی از مدرسه صالح؛ارائه مدلی از مدرسه مطلوب در جمهوری اسلامی ایران" سه شنبه 15 آبان ماه از ساعت 13 در سالن اجتماعات شهید مطهری دانشکده علوم انسانی دانشگاه برگزار می گردد.


این کرسی با حضور دکتر محمد حسنی و دکتر علیرضا صادق زاده قمصری به عنوان ارائه دهنده موضوع جلسه و نیز دکتر خسرو باقری و دکتر محسن فرمهینی فراهانی به عنوان ناقد برگزار می گردد.

لینک خبر برگزاری نشست
کرسی ترویجی

گزارش میزان ارجاع به مجله های (JCR (Journal citiation Report هر سال توسط انستیتو اطلاعات علمی ISI ( Institute for scientific Information) واقع در شهر فیلادلفیای آمریکا منتشر می گردد.

این گزارش حاوی اطلاعات ارزشمندی پیرامون مجله ها و رتبه بندی آنها می باشد.
فاکتور تأثیر (Impact Faktor)، برای نخستین بار در سال 1995 و توسط بنیانگذار ISI گارفیلد Garfield مطرح شد و به سرعت به صورت دستورالعملی جهت گزینش بهترین مجله ها به کار رفت. حقیقت این است که این فاکتور ابزار کاملی برای اندازه گیری کیفیت مقاله ها نمی باشد، بلکه چون روش بهتری وجود ندارد و در حال حاضر نسبت به دیگر معیارها برای ارزیابی علمی از مزایایی برخوردار است، لذا عموماً مورد استفاده قرار می گیرد.

JCR بیش از 7500 مجله معتبر را در حدود 200 حوزه موضوعی از سال 1997 به بعد در بر می گیرد و با استفاده از آن می توان مجله ها را در حوزه های تخصصی، طبقه بندی و شاخص های رتبه بندی آنها را بررسی کرد. JCR در دو نسخه موجود است، نسخه علمی آن در بر گیرنده بیش از 5900 ژورنال علمی و نسخه علوم اجتماعی مشتمل بر 1700 ژورنال است. JCR از طریق Web of knowledge به شرط پرداخت وجه اشتراک قابل بررسی است.

ضریب تاثیر (IF) چیست؟

فاکتور تاثیر به صورت میانگین، تعداد ارجاعات به یک مورد قابل استناد (نظیر مقاله پژوهشی، مقاله مروری، نامه، یاد داشت، چکیده و) در یک مجله علمی در طول زمانی معین تعریف شده است. فاکتور تأثیر، تعداد ارجاعات به مقاله های منتظر شده در دو سال قبل مجله تقسیم بر تعداد مقاله های منتشر شده در دو سال مذکور است. 


در مواردی فاکتور تأثیر مجله بطور میانگین (که معدل فاکتور تأثیر طول دوران فهرست شدن آن مجله در ISI می باشد)، نیز مورد استفاده قرار می گیرد. 

این شاخص مهمترین و در عین حال کاربردی ترین شاخص ارزیابی مجله ها از نظر ISI است. این عامل همه ساله توسط ISI بر مبنای ارجاعات به هر یک از مجله های علمی آن محاسبه می شود و نتیجه در گزارش JCR منتشر می شود. 

این ضریب نه برای مقاله یا نویسنده بلکه برای مجله محاسبه می شود. محاسبه بر مبنای یک دوره سه ساله صورت می گیرد.


چگونه یک مقاله ISI ارزیابی می شود؟

برای اینکه بتوانید یک مقاله بنویسید، لازم است در این زمینه اطلاعاتی داشته باشید. اگر این مقاله را برای مؤسسه اطلاعات علمی ISI می نویسید، احتمالاً برایتان مهم است که بدانید این مقاله ها چگونه ارزیابی می شود.
امروزه ارزیابی مقاله های علمی یکی از دغدغه های جوامع علمی می باشد. مؤسسه اطلاعات علمیISI برای ارزیابی تحت پوشش فهرست نویسی خود، سه شاخص در نظر گرفته است:
1- فاکتور تأثیر گذار (IF): این شاخص مهمترین و در عین حال کاربردی ترین شاخص ارزیابی مجله ها از نظر ISI است.
2- شاخص فوری(Immediately): تعداد ارجاعات به مقاله های منتشر شده مجله در سال مورد ارزیابی تقسیم بر تعداد مقاله های منتشر شده در همان سال مجله مذکور است. این شاخص در حقیقت شیب رشد منحنی ارجاعات را بیان می کند.
3- شاخص نیمه عمر استناد(Cited Half-Life):نیمه عمر ارجاعات یا نیمه عمر استناد، تعداد سال هایی است که از سال ارزیابی باید به عقب برگشت تا شاهد پنجاه درصد کل ارجاعات به مجله در سال مورد ارزیابی باشیم. 


به عبارت دیگر، این شاخص مدت زمانی که نیمی از کل استنادات به آن مجله صورت پذیرفته باشد را نشان می دهد و در حقیقت سرعت کاهش میزان ارجاعات به مجله را بیان می کند. 
بدیهی است که وقتی مقاله های یک مجله ارزش خود را برای ارجاعات، زود از دست بدهند (مقاله ها سطحی باشند و خیلی زود بی ارزش شوند)، تنها به مقاله های جدید مجله ارجاع داده می شود. 


این موضوع باعث می شود که نیمه عمر ارجاعات به مجله کاهش یابد. بنابراین هر چه نیمه عمر ارجاعات به مجله بیشتر باشد، نشان می دهد که ارزش مقاله های مجله در طول زمان بیشتر حفظ شده است و هنوز مورد ارجاع قرار می گیرند. 
در مجموع هرچه نیمه عمرارجاعات به یک مجله بیشتر باشد، ارزش مجله بالاتر می رود.
در پایان هر سال، مجله های تحت پوشش فهرست نویسی ISI که در فهرست وبگاه علم (Web of Science=WOB) قرار گرفته اند، ارزیابی می شوند. 


معیارهای ارزیابی و سنجش همان شاخص های ارزیابی ISI (سه شاخص اشاره شده دربالا) می باشند. نتایج این ارزیابی نیز درگزارش های ارجاع مجله JCR هر سال جهت اطلاع عموم اعلام می شود.
در بین فاکتورهای بالا، فاکتور تأثیر، کاربردی ترین شاخص می باشد و امروزه به طور گسترده ای در درجه بندی و ارزیابی مجله های مورد استفاده قرار می گیرد. این فاکتور در حقیقت توانایی مجله و هیأت تحریریه آن را در جذب بهترین مقاله ها نشان می دهد.
بانک اطلاعات ISI، مرکزی برای فهرست نمودن و پوشش دادن جامع مهمترین مجله های علمی منتشره در دنیا به منظور تبادل اطلاعات میان پژوهشگران مختلف می باشد. 


پر واضح است که منظور از پوشش جامع، فهرست نمودن کل مجله های علمی منتشر شده در جهان نمی باشد. چرا که از طرفی مقرون به صرفه نیست و از طرف دیگر تمام مجله های نشر یافته در جهان از استانداردهای ISI پیروی نکرده اند و از غنای علمی لازم برخوردار نیستند. ارزیابی مجله های علمی ISI به طور مستمر و مداوم هر دو هفته صورت می گیرد. 


ارزیابی کنندگان ISI در حدود 2000 عنوان جدید را سالانه مورد ارزیابی قرار داده و تنها 10 تا 12 درصد از مجله های علمی ارزیابی شده، انتخاب می شوند. هر مجله علمی قبل از انتخاب شدن و فهرست شدن در ISI یکسری مراحل ارزیابی را پشت سر می گذارند.
از جمله عوامل مورد ارزیابی و رعایت استانداردهای بانک اطلاعاتیISI، کمیته علمی منتخب مجله، تنوع بین المللی مقاله های چاپ شده درآن، نشر به موقع مجله و جایگاه نشر آن می باشد. 


لازم به ذکر است که هیچ یک از این عوامل به تنهایی مورد بررسی و ارزیابی قرار نمی گیرد، بلکه با بررسی مجموع عوامل، یک امتیاز کلی داده خواهد شد. 
از جمله مواردی که در ارزیابی مجله مورد توجه قرار دارد این است که عنوان مقاله ها، چکیده و کلمات کلیدی باید به زبان انگلیسی باشد همچنین توصیه می شود که منابع نیز به زبان انگلیسی نوشته شوند. 


اگر چه اطلاعات علمی مهم به تمامی زبانها به چاپ می رسد، اما موارد ذکر شده باید به زبان انگلیسی باشد تا تحت داوری و ارزیابی ISI قرار گیرد زیرا ارزیابی کنندگان مجله های علمی در ISI نمی توانند عناوین ومنابع بکار رفته در مقاله ها را به زبان انگلیسی ترجمه کنند. 


داوری علمی و تخصصی مقاله های چاپ شده در مجله توسط داوران نام آشنای علمی از جمله عمده ترین موارد مورد توجه ارزیابی کنندگان می باشد که گویای اعتبار و غنای علمی مجله است.
سه پایگاه WOS ، EST و JCR از معتبرترین پایگاه های علم سنجی هستند که توسط مؤسسه اطلاعات علمی ISI تهیه و روز آمد سازی می شوند.
پایگاه Essential Science Indicators) ESI بر مبنای دوره های زمانی 10 ساله، به ارائه آمار در قالب شاخص های تعیین شده تولید علم از جمله رتبه علمی کشورها بر اساس تعداد تولیدات علمی، تعدا کل استنادها و نسبت استناد به تولیدات علمی می پردازد.
در پایگاه Web of Science(WOS) امکان جستجو و استخراج اطلاعات در طول دوره های زمانی مختلف بر اساس شاخص های گوناگون علم سنجی وجود دارد.
پایگاه (JCR (Journal citation Reprts به ارائه گزارش استنادی نشریه ها می پردازد.
از طرفی تعداد نشریه هایی که هر کدام از این پایگاه ها نمایه می کنند نیز با دیگری متفاوت است.

بهترین معیارهای ISIبرای نمایه کردن مجله ها چیست؟


در سایتISI چهار مورد به عنوان ملاک های اصلی نمایه شدن مجله آمده است که عبارتند از:
1- زمان بندی نشر، تعریف شده باشد یعنی معلوم باشد که فصلنامه است، ماهنامه است یا. و در موعد معین هم آماده شود.
2- فرآیند داوری برای مجله تعریف شده باشد.
3- قواعد نشر بین المللی را رعایت کند. برای مثال، عنوان مجله گویای محتوای آن باشد.
4- مقاله به هر زبانی که باشد مهم نیست ولی چند مورد در آن باید به زبان انگلیسی باشد که عبارتند از: اسامی نویسندگان، عنوان، چکیده و کلمات کلیدی و حتی الامکان منابع و مآخذ هم انگلیسی باشد. 
موارد فرعی هم وجود دارد که شامل این موارد است:
1- مجله باید حوزه بین المللی داشته باشد و به یک حوزه جغرافیایی خاص تعلق نداشته باشد.
2- در حوزه آن مجله، ترجیحاً مجله مشابه نباشد یا اگر هست آن مجله معیار برتری نسبت به آنها داشته باشد.
3- افراد به وجود آورنده آن حتی الامکان افراد شناخته شده ای باشند.
4- افراد به وجود آورنده، توزیع جغرافیایی مناسبی داشته باشند مثلاً همه ایرانی نباشند.
البته موارد فرعی، نمره اضافه دارد و در قبولی یا رد مجله از طرفISI نقش بازی نمی کند.

منابع:
-پایگاه اطلاعات علمی SID

-سخنرانی دکتر عباس چاکلی، مدیر سابق گروه علم سنجی مرکز تحقیقات ت علمی کشور
-Jouma citiation Reprts
به نقل از: نشریه دانشگاه علم و صنعت ایران/شماره65منبع: نشریه اطلاعات علمی شماره  357


آقای دکتر کافی در جشنواره پژوهشی بین المللی بانو امین با بیان این‌که مدل او در روش تحقیق در مطالعات اسلامی می‌تواند به محققان علوم اسلامی کمک کند تا به‌صورت روشمند و قابل‌ارائه به مجامع علمی دنیا، تحقیق خود را ارائه کند گفت: در این مدل از فلسفه علم کمک گرفته‌ام و امیدوارم حاضران در این جلسه و جلسات دیگر، به تکمیل آن کمک کنند.

آنچه در ادامه می‌آید مشروح مباحث این بخش از جشنواره بانو امین است:

 

در بحث‌های حوزوی خوب مسئله شناسی می‌کنیم و از روش‌های سنتی استفاده می‌کنیم و نیاز جامعه علمی کشور نیز برطرف می‌شود ولی در انتقال آن به نسل جدید دچار مشکل هستیم و نمی‌توانیم مدلی را ارائه کنیم تا دوباره‌کاری صورت نگیرد. لذا بحث امروز دنیای تجربه بر روی مدل‌ها دور می‌زند تا هم تحقیقات اعتبار بیشتری داشته باشند و هم انتقالش به جامعه علمی راحت‌تر باشد و هم از تکرار جلوگیری شود. ممکن است در دو مدل دو نتیجه متفاوت گرفته شود لذا در هر علمی مدل‌های مختلفی برای تحقیق داریم. من نیز نمی‌خواهم بگویم تنها مدل است.

 

بر اساس این بحث مدل، روایاتی که در مورد علم در جهان اسلام داریم در یک مدل فرآیند کشف نتیجه می‌توان ارائه کرد. در برخی از روایات ما طرح مجهولمطرح‌شده است مانند: ان العلم علیه قفل و مفتاحه سوال» سوال، یک مجهول است و در برخی روایات آمده است: ان العلم علیه قفل و مفتاحه مسئله». همه تحقیقات باید از یک مجهول آغاز شود و ممکن است تحت قالب سوال یا مسئله باشد.

 

کار تحقیق مرحله بعد است که فرآیند کشف است که در روایات به سه فرآیند می‌رسیم:

1- تفکر تحلیلی: در پژوهش‌های امروزه بسیار موردتوجه است و این‌که چگونه داده‌ها را تحلیلی کنیم.

2- تفکر انتقادی؛

3- مطالعات تطبیقی.

ممکن است در تحلیل داده‌ها از یکی از این سه فرایند استفاده کنیم.

 

مسلماً هر تحقیق باید یک نتیجه نیز داشته باشد و این‌که پژوهش‌ها نتایج تئوریک داشته باشد یا عملی باشد در دنیای امروزه اختلاف است. به همین خاطر علوم محض نداریم و موردتوجه هیچ کشوری نیست و تحقیق باید کاربردی باشد. در روایات ما به این نکته اشاره‌شده است: اطلبوا العلم لاستعماله». باید به دنبال این باشیم که از درون پژوهش ما یک راهکار ارائه شود و صرفاً بحث‌های تئوریک نباشد؛ زیرا با روح علمی دنیای امروز تناسب دارد و نه با محتوای روایات سازگار است.

 

تفاوت سوال (Questionو مسئله (problem):

 

1- معمولاً سوال را من نمی‌دانم ولی اگر در مراکز علمی جستجو کنم بارها و بارها به آن پاسخ داده‌اند یا این‌که علم اجمالی دارم و علم تفصیلی ندارم. به این سوال می‌گویند و نیازمند مطالعه است ولی اگر در مجامع علمی نیز به آن پاسخی نداده‌اند مسئله است و نیازمند تحقیق است.

 

2- سوال مجهول فردی است و اگر به باور مشترک دانشمندان در حوزه علمی ارائه شود مجهول نیست.

 

3- در بحث‌های فلسفه سه جهان داریم: جهان واقع و جهان ذهن و جهان بین‌الاذهان. علم در جهان بین‌الاذهان شکل می‌گیرد و تا زمانی که علم بین‌الاذهانی نشود تولید نمی‌شود. اصطلاحاً می‌گویند فضای علم جهان‌سومی است. اگر یک سؤالی جوابش در جهان سوم وجود داشته باشد ولی من ندانم، سوال است و نمی‌تواند مرجعی برای تحقیق باشد. باید دید که در جهان سوم جوابی برای آن وجود نداشته باشد مسئله است. محقق کارش این است که جواب سوال را تولید و جهان‌سومی کند.

 

4- تفاوت در امر آموزش و پژوهش است. سوال ها نیاز به آموزش دارند ولی مسئله‌ها نیازمند تحقیق و پژوهش هستند.

 

ما می‌بینیم در روایات ما هم سوال و هم مسئله مطرح شده است. هنوز به دست نیاورده‌ام که در روایات چه تفاوتی میان سوال و مسئله است؟ آیا همین تفاوتی است که در این قسمت گفتیم یا متفاوت است؟ این، یک مسئله و خودش نیازمند تحقیق است.

 

چند سوال طرح می‌کنم و به آن پاسخ می‌دهم:

1- نسبت این مدل پژوهش‌های اسلامی با پژوهش‌های تجربی چیست؟

2- نقش آموزه‌های اسلامی در این پژوهش‌ها چیست؟ ممکن است به این دلیل که دانشمندان اسلامی در این زمینه کارکرده‌اند اسلامی بنامیم و ممکن است خود آموزه‌های اسلامی در این تحقیق‌ها مؤثر باشند.

3- هدف از پژوهش‌های اسلامی چیست؟ حدود 98 آیه در قرآن است که توصیه به اصلاح می‌کند. برای من همیشه این سوال مطرح بود که این‌همه قرآن توصیه به اصلاح می‌کند آیا مسلمان می‌تواند بدون علم اصلاح‌گر باشد؟ به نظر من باید اصلاح‌گر کار علمی و پژوهشی کند. لذا زمینه‌ای برای طراحی مدل پژوهش اسلامی ایجاد شد.

4- علمی که از مدل پژوهش‌های اسلامی تولید می‌شود یک علم صرفاً توصیفی است یا هنجاری نیز هست؟ پوزیتویست ها معتقدند که علم نباید هنجاری باشد ولی متدینین علم را برای جنبه هنجاری آن نیز می‌خواهند. علم باید بیان کند که چه چیزی خوب است و چه چیزی بد است؟ لذا مدل ما یک مدل هنجاری خواهد بود.

 

این مدل چهار ویژگی دارد:

 

1- روش ترکیبی: یعنی برخلاف کسانی که تنها جنبه کمی یا تنها جنبه کیفی را در نظر می‌گیرند معتقدیم علم باید واقعیت را نشان دهد و در این زمینه باید خودمان را محصور در یک روش نکنیم که مثلاً فقط علمی یا شهودی و یا تجربی بشناسیم. هر روشی که به ما برای نشان دادن واقعیت کمک کند از آن استفاده می‌کنیم. لذا می‌گوییم این مدل ترکیبی است.

 

2- روش انتقادی: دائماً درصدد اصلاح پژوهش‌ها و دستاوردهای قبلی هستیم. به دنبال این هستیم که آنچه در فضای جهان سوم علم تولید شده است نقادی کنیم. این علم اگر انتقادی نباشد علم به‌صورت جزیره‌ای شکل می‌گیرند و کاربردی نخواهند بود.

 

3- هنجاری: تحقیقات ما ذیل یک پارادایم و جهان‌بینی شکل‌گرفته است و کاملاً دینی است. معتقدیم که همه ابعاد جهان‌بینی در شکل‌گیری و نتیجه و دستاوردهای علمی انسان دخالت دارد. اگر معتقدید انسان مجبور است جامعه‌شناسی و جهان‌بینی یک‌طور می‌شود و اگر معتقد به اختیار انسان باشید طور دیگری فکر می‌کنید. علم باید رویکرد اصلاح گرایانه داشته باشد.

 

4- نقش محقق در فرایند تحقیق مؤثر است. هرچند در روایات آمده است که به من قال توجه نکنید بلکه به ما قال توجه کنید. البته این منافاتی ندارد که به من قال توجه نشود. کسانی هستند که با یک ایدئولوژی خاص فکر و تحقیق می‌کنند و پژوهش‌ها را به سمتی می‌برند که خودشان می‌خواهند؛ بنابراین در این تحقیقات باید به من قال نیز توجه شود.

 

مدلی که عرض کردیم شش مرحله دارد:

 

مرحله اول: استنباط نظریه از متون دینی

 

امروزه علوم سه بخش کلان دارند:

1- داده‌ها

2- روش

3- نظریه

 

در بین این سه تا آن چیزی که علم را رشد می‌دهد نظریه است. فربه کردن داده‌ها، کار علمی را غنی نمی‌کند. همچنین روش‌ها فرا دینی هستند؛ به دو معنا: یکی این‌که قبل از این‌که وارد دین می‌شوید باید با حجیت یک روش، دین را بپذیرید. لذا باید حجیت عقل و روش عقلی را قبل از این‌که مسلمان بشوم بپذیریم و بر اساس آن حجیت دین را ثابت کنیم. دیگر این‌که بحث‌های روشی جهانی هستند و من باید روشی را انتخاب کنم که پیروان دیگر ادیان نیز بپذیرند.

 

از این سه تا فقط نظریه می‌ماند. اگر بتوانیم در حوزه‌های مختلف علمی نظریه تولید کنیم کار علمی انجام داده‌ایم. به همین دلیل مرحله اول کارمان را استنباط نظریه از متون دینی قرار می‌دهیم.

 

یک سوال این است که نظریه یک چارچوب است. چگونه از قران که مجموعه از گزاره‌های مختلف است می‌خواهد مدل استخراج‌کنید؟

 

ما این را تشبیه به جورچین می‌کنیم. فرض کنید در این جورچین هزار خانه دارد. صد آیه یا روایت در باب مسائل اجتماعی پیدا می‌کنم و در این جورچین هزار خانه‌ای می‌چینم. از دستاوردهای علوم جدید جاهای خالی ر پر می‌کنم. اینجا یک مدل استخراج کرده‌ام و یک نظریه ساخته‌ام؛ اما این نظریه منتسب به قرآن است نه این‌که نظریه قرآن باشد؛ یعنی نظریه‌ای است که من استخراج و استنباط کرده‌ام و بر اساس قوت ذهنی خودم چیده‌ام. آیا در مقام تجربه جواب می‌دهد؟ احتمال این است که جواب بدهد یا جواب ندهد. اگر بتوانم با این نظریه واقعیت را تبیین کنم پس نظریه‌ام جواب داده است ولی اگر نتوانم با آن واقعیت را اصلاح کنم این‌طور نیست که قران نتوانسته است بلکه من در تنظیم نظریه و چینش داده‌های قرآنی اشتباه کرده‌ام. این‌قدر این‌ها را جابجا می‌کنم تا به واقعیت نزدیک شود.

 

مرحله دوم: بازتعریف مفاهیم

 

مفاهیمی که در هر علمی وجود دارد بر اساس یک نظریه تعریف شده است؛ مثلاً خانواده در نظریه مارکسیستی و انتقادی. اگر خواستم از قرآن نظریه استخراج کنم باید خانواده، نقش، منزلت و همه این مفاهیم را بر اساس این نظریه تعریف کنم.

 

یکی از مشکلاتی که داریم به خاطر این است که گویندگان توجه نمی‌کنند که یک مفهوم در کدام نظریه مطرح می‌شود. خانواده به تعداد نظریه‌های موجود تعاریف متعدد دارد. لذا باید مفاهیم بازتعریف شوند.

 

مرحله سوم: وضعیت مطلوب موردمطالعه از آیات و روایات

 

مرحله چهارم: شناخت وضعیت موجود؛

 

همیشه بین وضعیت موجود یک پدیده و وضعیت مطلوب آن ازنظر ادیان فاصله است. یکی از کارهایی که باید انجام شود این است که راهکارهایی ارائه شود که این فاصله کم شود. در شناخت وضعیت موجود توجه به علوم جدید بسیار لازم است.

 

مرحله پنجم: مقایسه وضعیت موجود و وضعیت مطلوب

برای این کار لازم است توجه ترکیبی به مدل داشته باشیم.

 

مرحله ششم: ارائه راهکارها برای تغییر وضعیت موجود به وضعیت مطلوب

 

به‌طور خلاصه مدل ما در چهار مرحله کوتاه و شش مرحله بلند تقسیم می‌شود.

 

بر این اساس به سوال های اصلی این مدل این‌گونه پاسخ گفته‌ایم:

 

1- نسبت این مدل پژوهش‌های اسلامی با پژوهش‌های تجربی چیست؟

اکثر استفاده را می‌توانیم از پژوهش‌های تجربی کنیم و به ان اعتنا می‌کنیم.

 

2- نقش آموزه‌های اسلامی در این پژوهش‌ها چیست؟

تبیین پارادایم اسلامی، استخراج نظریه قران و ترسیم وضعیت مطلوب

 

3- هدف از پژوهش‌های اسلامی چیست؟

هدف اصلاح است. هرچند بر اساس آیات قرآن خود دانستن فی‌نفسه مهم است ولی بر اساس آیاتی که اشاره به اصلاح می‌کنند دانستن برای اصلاح کردن مهم است. لذا پژوهش‌های اسلامی باید به دنبال اصلاح فردی و اجتماعی باشند.

 

4- علمی که از مدل پژوهش‌های اسلامی تولید می‌شود یک علم صرفاً توصیفی است یا هنجاری نیز هست؟

باید هنجاری باشند.


طریقه نگارش چکیده مقاله برای ارائه در نشریات بین المللی

چکیده‌ مقاله: Abstract

در مجلات‌ علمی‌، چکیده‌ مقاله‌ هم‌ معنی‌ خلاصه‌ است‌. اما در لغت‌ نامه‌ این‌ دو معنا تعریفی‌متفاوت‌ دارند. ‌بعضا در متون‌ علمی‌ هر دو به‌ یک‌ معنی‌ بکار می‌ روند. بطوریکه‌ بعضی‌ مجلات‌ از یک‌ لغت‌ برای‌ هر دو مفهوم‌ استفاده‌ می‌نمایند، البته‌ این‌ روش‌ فراگیر نیست‌ و بسیاری مجلات بین چکیده و خلاصه مقاله تمایز قائل هستند. (معمولا چکیده مقاله ای که قبل از ارسال اصل مقاله برای یک مجله ارسال میگردد، چکیده مقاله پیشین نامیده میشود که با چکیدهای که در پایان مجلات آورده میشود چکیده پسین تفاوت اساسی دارد).

چکیده‌ مقاله‌ قسمتی‌ است‌ که‌ خواننده‌ بعد از جذب‌ شدن‌ توسط‌ عنوان‌ مقاله‌ به‌ آن‌ نگاه‌ کرده‌ و آنرا می‌خواند، ‌ چکیده‌ علاوه‌ بر کوتاه‌ بودن‌ باید بطور معنی‌ داری‌ خلاصه‌ شده‌ و حاوی‌ مطالب‌ اصلی‌ و مهمترین‌ یافته‌ های مسلم‌ مقاله‌ باشد.

باید به‌ مجله‌ای‌ که‌ می‌ خواهید برای‌ آن‌ مقاله‌ بفرستید نگاه‌ کرده‌ و طول‌ متوسط‌ چکیده‌ ها رااز آن‌ استخراج‌نمائید، علاوه‌ براین‌ باید به‌ قسمت‌ "توضیحاتی‌ برای‌ نویسندگان‌" رجوع‌ کرده‌ و اگر قوانین و ضوابط‌ خاصی‌ برای‌ نوشتن‌ چکیده‌ در آن‌ ذکر شده‌ آنرا رعایت‌ نمائید. مثلا معمولاً گفته‌ می‌ شود که‌ چکیده‌ باید بین‌ صد تا صد و پنجاه کلمه‌ باشد.

چکیده‌ باید حاوی‌ بخشهای زیر باشد:

·         حقایق‌ واصول‌ بکار برده‌ شده‌

·         روشها

·         نتایج‌ اصلی‌

·         اهمیت‌ نتایج‌ و تعبیر و تفسیر آنها

چکیده‌ مقاله‌ باید حاوی‌ مطالب‌ و حقایق‌ یافت‌ شده‌ در کار تحقیقی‌، و مهمترین‌ نتایج‌ و میزان‌ اهمیت‌ کار انجام شده بوده‌ ومعنی‌ هر یک‌ از یافته‌ ها را بیان‌ نماید. نباید در چکیده‌ مطالبی‌ رابیان‌ نمود که‌ در مقاله‌ نیامده‌ است‌ بلکه‌ بایدیافته‌ های‌ مرتبط بامقاله‌ را در برداشته‌ و دقیق‌ باشد . نباید در قسمت‌ چکیده‌ از عباراتی‌ مثل‌ "اهمیت‌ یافته‌ ها در این‌ مقاله‌ بحث‌ شده‌ است‌." استفاده‌ نمود زیرا این‌عبارت‌ و نظایر آن‌ هیچگونه‌ اطلاعاتی‌ را به‌ خوانندگان‌ نمی‌ دهند و غیر مفید هستند و فقط محدودیت استفاده از کلمات را برای شما بیشتر می کنند.(سقف150کلمه)- . بجای‌ اینها باید یافته‌ ها راذکر نموده‌ و بیان‌ کنید که‌ چرا این‌ یافته‌ ها مهم‌ هستند.

چهار جزء اصلی‌ هر چکیده‌ عبارتند از:

1- یافته‌ هایتان‌ ، یا چیزی‌ که‌ قصد یافتن‌ ‌ آنرا داشته‌اید. این‌ موضوع‌ ممکن‌ است‌ قبلا در قسمت‌  عنوان‌مقاله‌ ذکر شده‌ باشد.

2- اگر روشهای‌ بکار برده‌ شده‌ در کار تحقیقی‌ جالب‌ هستند توضیحی‌ راجع‌ به‌ آنها ذکر کنید در غیر  اینصورت ومی‌ به‌ اینکار نیست‌.

3- نتایج‌ اصلی‌ کار را همراه‌ با تعابیراصلی آنها بصورت شفاف وواضح ذکرکنید.هرگزنبا ید از توصیفات‌ مبهم‌  استفاده‌ نمائید. تعبیر و تفسیر‌ از نتایج‌ را براساس‌ اهمیت‌ ، کاربرد و استنباط‌ از آنها ذکر نمائید.

4- حجم یک چکیده نباید بیش از 150کلمه باشد.

هر یک‌ از موارد فوق‌ را حداکثر در چند جمله‌ ذکر نموده‌ و از کلمات اختصاری‌ که در متن‌ استفاده‌ نموده‌ایدو یا خود آنها را مخفف‌ کرده و به اختصار آورده اید، در قسمت‌ چکیده‌ استفاده‌ ننمائید. در چکیده‌ از اشکال‌ و جداول‌ استفاده‌ ننموده‌ و به‌آنها آدرس‌ هم‌ ندهید. از عبارات‌ ساده‌ و مسلم‌ همراه‌ با مقادیر و اعداد استفاده‌ کنید. مثلا بنویسید:"هشتادوشش‌ درصد ( 86%) بیماران‌ بعد از درمان‌ سلامت‌ خود را به‌ دست‌ آوردند"

در چکیده جملات‌ را طوری‌ ننویسید که‌ نیاز باشد به‌ منبعی‌ آدرس‌ بدهید ولی‌ اگر لازم‌ شد که‌ درچکیده‌ به‌ منبعی‌ آدرس‌ دهید باید تمام‌ مشخصات‌ منبع‌ یعنی‌: زمان‌ چاپ‌ ، نام‌ نویسندگان،‌ نام‌ مجله‌ و غیره‌ راذکر کنید .

مقاله ISI چگونه ارزیابی می شود ؟

از جمله عوامل مورد ارزیابی و رعایت استانداردهای بانک اطلاعاتیISI، کمیته علمی منتخب مجله، تنوع بین المللی مقاله های چاپ شده درآن، نشر به موقع مجله و جایگاه نشر آن می باشد.

این گزارش حاوی اطلاعات ارزشمندی پیرامون مجله ها و رتبه بندی آنها می باشد. فاکتور تأثیر (Impact Faktor)، برای نخستین بار در سال 1995 و توسط بنیانگذار ISI گارفیلد Garfield مطرح شد و به سرعت به صورت دستورالعملی جهت گزینش بهترین مجله ها به کار رفت. حقیقت این است که این فاکتور ابزار کاملی برای اندازه گیری کیفیت مقاله ها نمی باشد، بلکه چون روش بهتری وجود ندارد و در حال حاضر نسبت به دیگر معیارها برای ارزیابی علمی از مزایایی برخوردار است، لذا عموماً مورد استفاده قرار می گیرد. JCR بیش از 7500 مجله معتبر را در حدود 200 حوزه موضوعی از سال 1997 به بعد در بر می گیرد و با استفاده از آن می توان مجله ها را در حوزه های تخصصی، طبقه بندی و شاخص های رتبه بندی آنها را بررسی کرد. JCR در دو نسخه موجود است، نسخه علمی آن در بر گیرنده بیش از 5900 ژورنال علمی و نسخه علوم اجتماعی مشتمل بر 1700 ژورنال است. JCR از طریق Web of knowledge به شرط پرداخت وجه اشتراک قابل بررسی است.

ضریب تاثیر (IF) چیست؟

فاکتور تاثیر به صورت میانگین، تعداد ارجاعات به یک مورد قابل استناد (نظیر مقاله پژوهشی، مقاله مروری، نامه، یاد داشت، چکیده و) در یک مجله علمی در طول زمانی معین تعریف شده است. فاکتور تأثیر، تعداد ارجاعات به مقاله های منتظر شده در دو سال قبل مجله تقسیم بر تعداد مقاله های منتشر شده در دو سال مذکور است. در مواردی فاکتور تأثیر مجله بطور میانگین (که معدل فاکتور تأثیر طول دوران فهرست شدن آن مجله در ISI می باشد)، نیز مورد استفاده قرار می گیرد. این شاخص مهمترین و در عین حال کاربردی ترین شاخص ارزیابی مجله ها از نظر ISI است. این عامل همه ساله توسط ISI بر مبنای ارجاعات به هر یک از مجله های علمی آن محاسبه می شود و نتیجه در گزارش JCR منتشر می شود. این ضریب نه برای مقاله یا نویسنده بلکه برای مجله محاسبه می شود. محاسبه بر مبنای یک دوره سه ساله صورت می گیرد.

چگونه یک مقاله ISI ارزیابی می شود؟

برای اینکه بتوانید یک مقاله بنویسید، لازم است در این زمینه اطلاعاتی داشته باشید. اگر این مقاله را برای مؤسسه اطلاعات علمی ISI می نویسید، احتمالاً برایتان مهم است که بدانید این مقاله ها چگونه ارزیابی می شود. امروزه ارزیابی مقاله های علمی یکی از دغدغه های جوامع علمی می باشد. مؤسسه اطلاعات علمیISI برای ارزیابی تحت پوشش فهرست نویسی خود، سه شاخص در نظر گرفته است: 1- فاکتور تأثیر گذار (IF): این شاخص مهمترین و در عین حال کاربردی ترین شاخص ارزیابی مجله ها از نظر ISI است.

2- شاخص فوری(Immediately): تعداد ارجاعات به مقاله های منتشر شده مجله در سال مورد ارزیابی تقسیم بر تعداد مقاله های منتشر شده در همان سال مجله مذکور است. این شاخص در حقیقت شیب رشد منحنی ارجاعات را بیان می کند. 3- شاخص نیمه عمر استناد(Cited Half-Life):نیمه عمر ارجاعات یا نیمه عمر استناد، تعداد سال هایی است که از سال ارزیابی باید به عقب برگشت تا شاهد پنجاه درصد کل ارجاعات به مجله در سال مورد ارزیابی باشیم.

به عبارت دیگر، این شاخص مدت زمانی که نیمی از کل استنادات به آن مجله صورت پذیرفته باشد را نشان می دهد و در حقیقت سرعت کاهش میزان ارجاعات به مجله را بیان می کند. بدیهی است که وقتی مقاله های یک مجله ارزش خود را برای ارجاعات، زود از دست بدهند (مقاله ها سطحی باشند و خیلی زود بی ارزش شوند)، تنها به مقاله های جدید مجله ارجاع داده می شود. این موضوع باعث می شود که نیمه عمر ارجاعات به مجله کاهش یابد. بنابراین هر چه نیمه عمر ارجاعات به مجله بیشتر باشد، نشان می دهد که ارزش مقاله های مجله در طول زمان بیشتر حفظ شده است و هنوز مورد ارجاع قرار می گیرند.

در مجموع هرچه نیمه عمرارجاعات به یک مجله بیشتر باشد، ارزش مجله بالاتر می رود. در پایان هر سال، مجله های تحت پوشش فهرست نویسی ISI که در فهرست وبگاه علم (Web of Science=WOB) قرار گرفته اند، ارزیابی می شوند. معیارهای ارزیابی و سنجش همان شاخص های ارزیابی ISI (سه شاخص اشاره شده دربالا) می باشند. نتایج این ارزیابی نیز درگزارش های ارجاع مجله JCR هر سال جهت اطلاع عموم اعلام می شود. در بین فاکتورهای بالا، فاکتور تأثیر، کاربردی ترین شاخص می باشد و امروزه به طور گسترده ای در درجه بندی و ارزیابی مجله های مورد استفاده قرار می گیرد. این فاکتور در حقیقت توانایی مجله و هیأت تحریریه آن را در جذب بهترین مقاله ها نشان می دهد.

بانک اطلاعات ISI، مرکزی برای فهرست نمودن و پوشش دادن جامع مهمترین مجله های علمی منتشره در دنیا به منظور تبادل اطلاعات میان پژوهشگران مختلف می باشد. پر واضح است که منظور از پوشش جامع، فهرست نمودن کل مجله های علمی منتشر شده در جهان نمی باشد. چرا که از طرفی مقرون به صرفه نیست و از طرف دیگر تمام مجله های نشر یافته در جهان از استانداردهای ISI پیروی نکرده اند و از غنای علمی لازم برخوردار نیستند. ارزیابی مجله های علمی ISI به طور مستمر و مداوم هر دو هفته صورت می گیرد.

ارزیابی کنندگان ISI در حدود 2000 عنوان جدید را سالانه مورد ارزیابی قرار داده و تنها 10 تا 12 درصد از مجله های علمی ارزیابی شده، انتخاب می شوند. هر مجله علمی قبل از انتخاب شدن و فهرست شدن در ISI یکسری مراحل ارزیابی را پشت سر می گذارند.

از جمله عوامل مورد ارزیابی و رعایت استانداردهای بانک اطلاعاتیISI، کمیته علمی منتخب مجله، تنوع بین المللی مقاله های چاپ شده درآن، نشر به موقع مجله و جایگاه نشر آن می باشد. لازم به ذکر است که هیچ یک از این عوامل به تنهایی مورد بررسی و ارزیابی قرار نمی گیرد، بلکه با بررسی مجموع عوامل، یک امتیاز کلی داده خواهد شد.

از جمله مواردی که در ارزیابی مجله مورد توجه قرار دارد این است که عنوان مقاله ها، چکیده و کلمات کلیدی باید به زبان انگلیسی باشد همچنین توصیه می شود که منابع نیز به زبان انگلیسی نوشته شوند. اگر چه اطلاعات علمی مهم به تمامی زبانها به چاپ می رسد، اما موارد ذکر شده باید به زبان انگلیسی باشد تا تحت داوری و ارزیابی ISI قرار گیرد زیرا ارزیابی کنندگان مجله های علمی در ISI نمی توانند عناوین ومنابع بکار رفته در مقاله ها را به زبان انگلیسی ترجمه کنند. داوری علمی و تخصصی مقاله های چاپ شده در مجله توسط داوران نام آشنای علمی از جمله عمده ترین موارد مورد توجه ارزیابی کنندگان می باشد که گویای اعتبار و غنای علمی مجله است. سه پایگاه WOS ، EST و JCR از معتبرترین پایگاه های علم سنجی هستند که توسط مؤسسه اطلاعات علمی ISI تهیه و روز آمد سازی می شوند.

پایگاه Essential Science Indicators) ESI بر مبنای دوره های زمانی 10 ساله، به ارائه آمار در قالب شاخص های تعیین شده تولید علم از جمله رتبه علمی کشورها بر اساس تعداد تولیدات علمی، تعدا کل استنادها و نسبت استناد به تولیدات علمی می پردازد. در پایگاه Web of Science(WOS) امکان جستجو و استخراج اطلاعات در طول دوره های زمانی مختلف بر اساس شاخص های گوناگون علم سنجی وجود دارد.

پایگاه (JCR (Journal citation Reports به ارائه گزارش استنادی نشریه ها می پردازد. از طرفی تعداد نشریه هایی که هر کدام از این پایگاه ها نمایه می کنند نیز با دیگری متفاوت است.

بهترین معیارهای ISI برای نمایه کردن مجله ها چیست؟

در سایتISI چهار مورد به عنوان ملاک های اصلی نمایه شدن مجله آمده است که عبارتند از:

1- زمان بندی نشر، تعریف شده باشد یعنی معلوم باشد که فصلنامه است، ماهنامه است یا. و در موعد معین هم آماده شود.

2- فرآیند داوری برای مجله تعریف شده باشد.

3- قواعد نشر بین المللی را رعایت کند. برای مثال، عنوان مجله گویای محتوای آن باشد.

4- مقاله به هر زبانی که باشد مهم نیست ولی چند مورد در آن باید به زبان انگلیسی باشد که عبارتند از: اسامی نویسندگان، عنوان، چکیده و کلمات کلیدی و حتی الامکان منابع و مآخذ هم انگلیسی باشد.

موارد فرعی هم وجود دارد که شامل این موارد است:

1- مجله باید حوزه بین المللی داشته باشد و به یک حوزه جغرافیایی خاص تعلق نداشته باشد.

2- در حوزه آن مجله، ترجیحاً مجله مشابه نباشد یا اگر هست آن مجله معیار برتری نسبت به آنها داشته باشد.

3- افراد به وجود آورنده آن حتی الامکان افراد شناخته شده ای باشند.

4- افراد به وجود آورنده، توزیع جغرافیایی مناسبی داشته باشند مثلاً همه ایرانی نباشند.

البته موارد فرعی، نمره اضافه دارد و در قبولی یا رد مجله از طرفISI نقش بازی نمی کند.

موسسه ISI و چگونگی ارسال مقاله علمی به این مرکز

موسسه اطلاعات علمی (Institute for Scientific Information):

بانک اطلاعات ISI مرکزی برای فهرست نمودن و پوشش دادن جامع مهمترین مجلات علمی منتشره در دنیا به منظور تبادل اطلاعات میان پژوهشگران مختلف می باشد. شمار مجلات ISI ثابت نیست. یک مجله ممکن است در یک زمان٬ از مجلات ISI محسوب شود٬ اما به دلیل کاهش بار علمی٬ بعداً از لیست مجلات ISI کنار گذاشته شود. در حال حاضر بیش از ۱۶۰۰۰ مجله٬ در لیست ISI قرار دارند. هر ساله ۲۰۰۰ مجله جدید مورد ارزیابی قرار می گیرد و حدود ده درصد آنها به لیست ISI اضافه می شوند.

هر مجله علمی قبل از انتخاب شدن و فهرست شدن در ISIیکسری مراحل ارزیابی را پشت سر می گذارد. ازجمله عوامل مورد ارزیابی و رعایت استانداردهای بانک اطلاعاتی ISI ، کمیته علمی منتخب مجله، تنوع بین المللی مقالات چاپ شده در آن، نشر به موقع مجله و جایگاه نشرآن می باشد. لازم به ذکر است که هیچ یک از این عوامل به تنهایی مورد بررسی و ارزیابی قرار نمی گیرد بلکه با بررسی مجموع عوامل یک امتیاز کلی داده خواهد شد. از جمله مواردی که در ارزیابی مجله مورد توجه قرار دارد این است که عنوان مقالات، چکیده و کلمات کلیدی باید به زبان انگلیسی باشد همچنین توصیه می شود که منابع نیز به زبان انگلیسی نوشته شوند. اگر چه اطلاعات علمی مهم به تمامی زبانها به چاپ می رسد اما موارد ذکر شده باید به زبان انگلیسی باشد تا تحت داوری و ارزیابی ISI قرار گیرد زیرا ارزیابی کنندگان مجلات علمی در ISI نمی توانند عناوین و منابع بکاررفته در مقالات را به زبان انگلیسی ترجمه کنند. داوری علمی و تخصصی مقالات چاپ شده در مجله توسط داوران نام آشنای علمی از جمله عمده ترین موارد مورد توجه ارزیابی کنندگان می باشد که گویای اعتبار و غنای علمی مجله است.

ارجاع به خود یا self citation چیست؟

اگر منابع ذکر شده در مقاله٬ پژوهش نویسندگان خود مقاله باشد٬ این کار از ارزش مقاله می کاهد زیرا جنبه بین المللی بودن آن را ضعیف می کند. درجه ارجاع به خود مجلات ISI معمولا کمتر از ۲۰٪ است.

ضریب تاثیر یا درجه تاثیر یا Impact factor چیست؟

این عامل همه ساله توسط ISI برمبنای ارجاعات به هر یک از مجلات علمی آن محاسبه می شود و نتیجه در گزارشات ارجاع مجله یا Journal Citation Reports یا به اختصار JCR ٬

آخرین ارسال ها

آخرین جستجو ها

Mitchell مینای مهتاب مطالب اینترنتی مطالب اینترنتی مدرسه رویش kavirplusab sankhkimiameymeh firoozabadyazd آموزش وقت سفارت